De duinen zijn altijd in trek geweest om de gezonde lucht en mooie natuur, met het strand als absolute publiekstrekker. Op het strand broeden geen vogels, het is er te druk, dus geen Strandplevier.
Waarom zijn de meeste vogels eigenlijk zo schuw? Kennelijk beschouwen vogels ons als een mogelijke predator, een gevaar. Maar individuen kunnen aanleren dat fietsers en joggers helemaal niet aan het jagen zijn, alleen onze kinderen en huisdieren hebben een vervelende belangstelling, en fotografen. Mussen, meeuwen, eksters en kraaien zijn in staat om te foerageren op een vol terras, terwijl bijvoorbeeld Beflijster zich nooit laat benaderen.
Er zijn individu-specifieke en soort-specifieke verschillen in gevoeligheid voor grote bezoekersaantallen. Maar wie denkt dat per soort wel ongeveer bekend is hoe gevoelig die is, komt bedrogen uit. Wel bestaan er literatuurstudies naar de vluchtafstand van soorten. Voor een overzicht zie Verkenning van het effect van recreatie op broedvogels (Henkens et al 2003) Helaas zijn er weinig gedegen dosis-effect-studies van de invloeden van recreatie op broedvogels, met van der Zande et al (1984) als uitzondering. Bij deze studie van heidevogels op drukke en rustiger delen van de Brunssummerheide kwam Boompieper naar voren als gevoelig, bij andere soorten zoals Boomleeuwerik waren de aantallen te laag voor significantie.
Statistisch voldoende vogels van schaarse en zeldzame soorten bestuderen in vergelijkbaar habitat dat alleen verschilt in recreatiedruk lukt dus niet. Daarnaast vertonen negatieve effecten zich niet alleen in lagere dichtheden: door storing ongeschikt habitat kan bezet zijn door ongepaard gebleven vogels of door jonge paartjes zonder broedsucces.
Overigens zijn binnen de dataset van het NPZK zelf, ook aanwijzingen voor negatieve effecten van recreatie drukte: de verzamelkaart van soorten van duin met verspreide boomgroepen, toont de hoogste dichtheid in het voor publiek afgesloten deel van het Kraansvlak. Dit geldt ook voor de dichtheidskaart van de soorten van bosranden.
De invloed van recreatie verschilt per habitat, er is veel hinder in open gebied en weinig hinder in oud bos. Boomklevers en andere boombewoners kijken op ons neer, zolang wij maar niet een boom in klimmen maakt het hun weinig uit of we er zijn. Voor de grondbroeders onder de bosvogels ligt het helaas anders, een klein aantal loslopende honden per week kan te veel zijn.

Vogelsoorten in open gebied broeden op de grond, in pioniervegetaties liggen de eieren zelfs open en bloot. Deze soorten vertrouwen er op dat ze een predator van verre opmerken, dan sluipen ze een eindje van het nest en vliegen dan op om vervolgens de ongewenste gast te belagen. Je werd tureluurs van zo'n Wulp, dan wilde je wel doorlopen. Voor soorten van het open duin zoals Wulp, Kievit en Kleine Plevier komen wel al snel te dichtbij, we mogen ze immers niet van het nest zien stappen.


Er zijn altijd uitzonderingen. De Bontbekplevier van Castricum aan Zee is niet schuw, op de parkeerplaats van de badgasten wisten ze in 2012-2014 jaarlijks enkele jongen groot te brengen. En de eerste Wespendief van het NHD broedde boven de strandslag van camping Bakkum, misschien wel het drukste bospad van Noord-Holland. .
Sinds een tiental jaren is er een nieuwe vorm van recreatie: parapenting of soaring. Eerst waren het incidenteel enkelingen, maar bij Wijk aan Zee zijn de kleurige parachutes een normale verschijning geworden op zomerse dagen. Daar wil je als vogel niet onder broeden, stel je voor dat zo'n groot scherm bij het landen over je nest klapt.
Sinds een tiental jaren broeden geen Zwarte Kraaien meer in de zeereep noordelijk van Wijk aan Zee, nog wel bij de gebouwen, daar blijven de parapenters uit de buurt.

De badplaatsen zijn gegroeid, het toerisme is toegenomen, verandert ook, we doen steeds meer in groepen. Mountainbiken kwam, Nordic Walking en andere gezonde activiteiten. Kennelijk is de zondag de gezond-dag geworden. Dit vraagt wel om regulering door de terreinbeheerders, een zonering van de toegang in ruimte en tijd.
Daarom liggen de mountainbike-routes vooral in de soortenarme naaldbossen en beslist niet in het open duin.
Daarom liggen de parkeerplaatsen ver van de terreindelen met de hoogste natuurwaarden en zijn er alleen speelveldjes en picknickbankjes aan de rand van het gebied.
Daarom zijn de meest kwetsbare gebieden alleen bij excursies onder begeleiding toegankelijk.

Wind | Jacht | Rijpen van bossen | Vergrassing & Verruiging | Depositie dioxines | Verdroging & Vernatting

Predatie | Toerisme | Konijn | Begrazing | Natuurherstel | Overwinteringsomstandigheden | Klimaatverandering

1950-1980 | 1980-1990 | 1990-2000 | 2000-2010