Inleiding
Hier wordt een beeld geschetst van de ontwikkeling van de broedvogelpopulatie van het Nationaal Park Zuid Kennemerland in de periode 1996-2017.
In deze periode is het duingebied tussen Velsen en Bloemendaal vier maal gebiedsdekkend onderzocht. Na de derde kartering (in 2011) is op dit webadres uitgebreid verslag gedaan over de veranderingen in aantallen en verspreidingen. Dit is nu uitgebreid met de nieuwste gegevens. Deze tweede druk is echter niet volledig gemoderniseerd, het is een snelle update zoals de titel laat zien. Aan de teksten van de eerste versie zijn nieuwe regels toegevoegd en de nieuwe verspreidingskaarten zijn naast de oude geplaatst.
Bij de broedvogelkarteringen zijn de territoria van de schaarse en zeldzame broedvogels vastgelegd. Enkele landelijk algemene soorten zijn (meestal) niet geteld, dit zijn soorten die in vrijwel elke tuin voorkomen zoals Merel en Koolmees. Het wel en wee van algemene soorten wordt bijgehouden met het Broedvogel Monitoring Project (BMP) project, waarbij vrijwilligers jaarlijks een klein gebiedje van enkele hectare goed volgen.
Het Nationale Park Zuid-Kennemerland omvat ongeveer 3627 hectare. Het onderzoek van de uitgestrekte bossen en duinen is uitgevoerd door verschillende teams van onderzoekers die meerdere jaren nodig hadden voor één complete, gebiedsdekkende ronde. De eerste ronde vond plaats in 1996-99, de tweede in 2003-04, de derde in 2010-2011 en de laatste ronde in 2016-17. Meer over de methode van onderzoek ...

Resultaten
In de reeks karteringen zijn 117 soorten broedvogels vastgesteld. Van deze soorten staan 28 op de Rode Lijst, dat is ongeveer eenderde van alle landelijk bedreigde soorten.
Het totale aantal broedparen van schaarse en zeldzame soorten bedraagt ongeveer 4.000, dat is omgerekend ruim 1 broedpaar per hectare. Dit is exclusief een aantal algemene soorten (zoals Merel, Koolmees, Fitis), die niet geteld zijn. Het totale aantal broedvogels, inclusief de niet-getelde algemene soorten, ligt naar schatting in de grote orde van 8.000 tot 12.000.
In 2017 zijn algemene soorten wel geteld en bleek de schatting van het totale aantal broedvogels te laag, het waren er 15.702.
De broedvogelbevolking is in de periode 1996-2017 sterk veranderd door uiteenlopende factoren en processen, zoals vergrassing, verruiging, verdroging, begrazing, de komst van nieuwe predatoren (Vos, Havik), natuurbouwprojecten ed.. Vogelsoorten van pioniervegetaties zijn sterk achteruitgegaan, de meeste soorten van struweel en de meeste bosvogels zijn toegenomen. Bij veel soorten waarvan de aantallen in het NPZK duidelijk zijn veranderd, komt de waargenomen toe- of afname overeen met de landelijk trend, maar niet bij alle soorten. Meer over de populatieontwikkelingen ...

Aantallen en dichtheden
Welke soorten komen voor in het NPZK en hoe talrijk is een bepaalde soort?
Er wordt een overzicht geboden van de voorkomende soorten aan de hand van tabellen met dichtheden en aantallen in 1996-1999, 2003-2004, 2010-2011 of 2016-2017.
Hierbij is onderscheid gemaakt in Rode Lijst soorten, aandachtsoorten, schaarse soorten en algemene soorten.
De tabellen zijn opgenomen onder het menu populatieontwikkelingen.

Veranderingen in de verspreidingen van soorten
Van elke soort wordt de verspreiding en dichtheid in de vier perioden gepresenteerd op Google Maps kaarten. De kaarten kunnen op overzichtsniveau of detailniveau worden bekeken en de grootte van de kaarten op het scherm is instelbaar.
De verspreiding kan als eenvoudige stippenkaart worden weergegeven maar ook als dichtheidskaart. Deze dichtheidskaarten zijn interactief en de kleurstelling van de legenda kan naar wens aangepast worden, zodat in gebieden met hoge dichtheden toch de hotspots opgespeurd kunnen worden. Naar de verspreidingskaarten...

Belangrijk(st)e biotopen
De uiteenlopende landschapstypen van het Nationaal Park herbergen elk een eigen broedvogelgemeenschap: een groep soorten met overeenkomstige biotoopeisen. Op basis van soortspecifieke biotoopeisen zijn ecologische groepen te vormen die representatief zijn voor de verschillende landschappen: open water, moeras, pioniervegetaties, etc.
Van een dozijn hoofdbiotopen zijn de territoria van alle voor dat biotoop karakteristieke soorten verzameld op een dichtheidskaart. Hierbij is het soorten spectrum ruim gekozen en zijn soms soorten opgenomen die niet kritisch zijn en in meerdere biotopen voorkomen. De bezoeker kan soorten uit de brede selectie verwijderen en een kleinere meer kritische groep bekijken. Zo kan uit de groep voor moerassen een groep voor voedselarme moerassen gemaakt, of voor voedselrijke. Idem kan de groep oud loofbos ingekort tot de holenbroeders of stamfoerageerders voor wie geinteresseerd is in locaties met de dikste bomen en het meeste dode hout.
Hier worden dus een beperkt aantal breed opgezette hoofdbiotopen gepresenteerd, waaruit men zelf varianten kan samenstellen. Naar de ecologische groepen...