Inleiding
Hier wordt een beeld geschetst van de ontwikkeling van de broedvogelpopulatie van het Noordhollands Duinreservaat in de periode 1982-2014.
In deze periode is het duingebied van Wijk aan Zee tot Bergen zes maal gebiedsdekkend onderzocht. Daarbij zijn de territoria van de schaarse en zeldzame broedvogels op kaart vastgelegd. Enkele landelijk algemene soorten zijn niet geteld, dit zijn soorten die in vrijwel elke tuin voorkomen. Het wel en wee van algemene soorten wordt bijgehouden met het Broedvogel Monitoring Project (BMP) project, waarbij vrijwilligers jaarlijks een klein gebiedje van enkele hectare goed volgen.
Het Noordhollands Duinreservaat omvat ongeveer 5300 hectare. Het onderzoek van de uitgestrekte bossen en duinen is meestal uitgevoerd door een team van onderzoekers die soms meerdere jaren nodig hadden voor één compleet, gebiedsdekkend onderoek. De zes onderzoeken vonden plaats in 1982, 1988, 1993, 2000, 2006-2007 en 2012-2014. Meer over de methode van onderzoek ...

Resultaten
In de reeks karteringen zijn 135 soorten broedvogels vastgesteld. Van deze soorten staan 35 op de Rode Lijst, dat is ongeveer eenderde van alle landelijk bedreigde soorten (n=78).
Het totale aantal broedparen van schaarse en zeldzame soorten bedraagt ongeveer 10.000, dat is omgerekend ongeveer 1 à 2 broedparen van bijzondere soorten per hectare. Dit is exclusief een aantal algemene soorten (zoals Merel, Koolmees, Vink), die niet geteld zijn. Het totale aantal broedvogels, inclusief de niet-getelde algemene soorten, ligt naar schatting in de grote orde van 25.000 tot 50.000.
De broedvogelbevolking is in de periode 1982-2014 sterk veranderd door uiteenlopende factoren en processen, zoals vergrassing, verruiging, verdroging, begrazing, de komst van nieuwe predatoren (Vos, Havik), natuurbouwprojecten ed.. Vogelsoorten van pioniervegetaties zijn sterk achteruitgegaan, de meeste soorten van struweel en de meeste bosvogels zijn toegenomen. Bij veel soorten waarvan de aantallen in het NHD duidelijk zijn veranderd, komt de waargenomen toe- of afname overeen met de landelijk trend, maar niet bij alle soorten. Meer over de populatieontwikkelingen ...

Aantallen en dichtheden
Welke soorten komen voor in het NHD en hoe talrijk is een bepaalde soort?
Er wordt een overzicht geboden van de voorkomende soorten aan de hand van tabellen met dichtheden en aantallen in 1982, 1988, 1993, 2000, 2007 of 2014.
Hierbij is onderscheid gemaakt in Rode Lijst soorten, aandachtsoorten, schaarse soorten en algemene soorten. Meer over de indeling in groepen...
De tabellen zijn opgenomen onder het menu populatieontwikkelingen.

Veranderingen in de verspreidingen van soorten
Van elke soort wordt de verspreiding en dichtheid in de zes perioden gepresenteerd op Google Maps kaarten. De kaarten kunnen op overzichtsniveau of detailniveau worden bekeken en de grootte van de kaarten op het scherm is instelbaar.
De verspreiding kan als eenvoudige stippenkaart worden weergegeven maar ook als dichtheidskaart. Deze dichtheidskaarten zijn interactief en de kleurstelling van de legenda kan naar wens aangepast worden, zodat in gebieden met hoge dichtheden toch de hotspots opgespeurd kunnen worden. Naar de verspreidingskaarten...

Belangrijk(st)e biotopen
De uiteenlopende landschapstypen van het NHD herbergen elk een eigen broedvogelgemeenschap: een groep soorten met overeenkomstige biotoopeisen. Op basis van soortspecifieke biotoopeisen zijn ecologische groepen te vormen die representatief zijn voor de verschillende landschappen: open water, moeras, pioniervegetaties, etc.
Van een dozijn hoofdbiotopen zijn de territoria van alle voor dat biotoop karakteristieke soorten verzameld op een dichtheidskaart. Hierbij is het soorten spectrum ruim gekozen en zijn soms soorten opgenomen die niet kritisch zijn en in meerdere biotopen voorkomen. De bezoeker kan soorten uit de brede selectie verwijderen en een kleinere meer kritische groep bekijken. Zo kan uit de groep voor moerassen een groep voor voedselarme moerassen gemaakt, of voor voedselrijke. Idem kan de groep oud loofbos ingekort tot de holenbroeders of stamfoerageerders voor wie geinteresseerd is in locaties met de dikste bomen en het meeste dode hout.
Hier worden dus een beperkt aantal breed opgezette hoofdbiotopen gepresenteerd, waaruit men zelf varianten kan samenstellen. Naar de ecologische groepen...