Achtergrondinfomatie |
|
Het onderzoeksgebied Het Nationaal Park Zuid Kennemerland omvat de duinen van Zandvoort aan Zee tot IJmuiden. Het gebied is ruim elf kilometer lang en ongeveer vier kilometer breed. Hier worden de gegevens gepresenteerd van vier karteringen. De begrenzing van het onderzochte gebied was tijdens elk onderzoek iets anders:
Methode van broedvogels tellen De broedvogels zijn geteld volgens de richtlijnen voor de territoriumkartering van Sovon. De werkwijze van deze onderzoeken is ongeveer vergelijkbaar geweest. Het NPZK is opgesplitst in telgebieden die verspreid over het seizoen meermalen grondig zijn bekeken en beluisterd. De gegevens van de zangposten, alarmerende paartjes en nestvondsten zijn op kaart verzameld en uit die waarnemingen is het aantal broedparen bepaald. Meer over de methode... De onderzoeken bestaan uit samengevoegde broedvogelkarteringen: delen zijn in verschillende jaren onderzocht. Bij de eerste twee onderzoeken was de indeling in telgebieden gelijk, bij het derde onderzoek is iets van die indeling afgeweken, zie onderstaande kaarten:
Van het vierde onderzoek kon de indeling in telgebieden niet tijdig worden geleverd en daarom is er hiervan geen kaart beschikbaar.
Globaal is wat in 2010 met geel is aangegeven bij de vierde kartering in 2016 onderzocht en de rest in 2017.
De vierde kartering wijkt in methode iets af omdat Avimap is gebruikt en omdat alle soorten geteld zijn door Slaterus en Klemann.
Het is de vraag of dit tot meer aandacht of minder aandacht heeft geleid. Wie zich richt op een beperkt aantal soorten, zal per soort meer aandacht kunnen besteden.
De "uitgebreide territoriumkartering" schreef speciale inspanningen voor bij soorten die met de territoriumkartering niet goed te pakken zijn, zoals geluid afspelen bij rallen en uilen en de bosbodems afspeuren naar indicaties van roofvogels.
Dergelijke inspanningen kosten extra tijd.
Daarbij komt dat van roofvogels en uilen via vrijwilligers informatie binnenkomt en dat rallen en andere nacht-actieve soorten bij de beoordeling van de SNL niet meetellen en de opdrachtgevers van broedvogelonderzoek op deze lastige soorten liever besparen.
Zonder de onderzoekers iets aan te rekenen moet nu toch kritiek worden geplaatst bij het toepassen van autoclusterer op bijv. de 'waarnemingen' van Sperwer en andere soorten
waarvoor een "uitgebreide" methode was ontworpen (zie ook de soortteksten van Sperwer en Waterral).
Aan de telgebieden zijn bij elk onderzoek minstens vijf grondige bezoeken gebracht, met totaal ong. 10 minuten per hectare in open duin en ong. 20 minuten per hectare in bos.
Bij de eerste onderzoeken werd altijd in het donker begonnen om de nacht-actieve soorten te scoren en zijn integrale nachtronden gebracht.
Bij het derde en vierde onderzoek is aan elk telgebied een avondronde gebracht.
Waardering van soorten Het grote aantal soorten is onderverdeeld in vier groepen: Rode Lijst soorten, aandacht soorten, schaarse soorten en algemene soorten. De indeling is vooral gebaseerd op het belang voor natuurbeheer en (inter)nationale zeldzaamheid en houdt geen verband met de schaarste in het onderzochte gebied. Voor meer toelichting, klik op de betreffende groep:
Rode Lijsten zijn een internationaal toegepast middel om de aandacht te vestigen op soorten die bedreigd worden of kwetsbaar zijn. Daarnaast zijn ze een graadmeter voor de effectiviteit van het natuurbeleid en een communicatiemiddel richting het publiek. De eerste Nederlandse Rode Lijst Vogels werd in 1985 vastgesteld, de tweede in 1994. De samenstelling van de Rode Lijst is november 2004 geactualiseerd en bekrachtigd door het ministerie van Landbouw, Natuur en Visserij. Sinds 1 januari 2017 is de nieuwe wet Natuurbescherming van kracht, met tevens een opnieuw geactualiseerde Rode Lijst. Voor een uitvoerige toelichting op de Rode Lijst zie de soortendatabase van LNV of het Basisrapport voor de Rode Lijst Vogels volgens Nederlandse en IUCN-criteria. De 92 soorten van de nieuwe Rode Lijst (met in vet de vastgestelde soorten):
De aandacht soorten zijn voor beheer relevante soorten. De groep bestaat uit de voormalige Rode Lijst soorten en soorten die vrijwel uitsluitend voorkomen in natuurlijke habitats. Bij deze groep zijn 27 soorten ingedeeld:
De groep schaarse soorten is het omvangrijkst, ze omvat namelijk alle denkbare soorten, behalve de Rode Lijst soorten, aandacht soorten en algemene soorten. Aangezien altijd onverwachts nieuwe soorten kunnen optreden is er vooraf geen lijst van schaarse soorten. In het NPZK worden jaarlijks ongeveer 42-44 schaarse soorten vastgesteld, naar de resultaten. Hier zijn een aantal soorten ingedeeld als algemene soort. Bij karteringen vergt het verzamelen en verwerken van gegevens bij deze soorten veel extra tijd, terwijl het soorten zijn die landelijk vrijwel overal algemeen zijn en in allerlei habitats voorkomen, vaak ook in parken en stadstuintjes. De indeling van een soort als algemene soort is vooraf gemaakt en onafhankelijk van het voorkomen en talrijkheid in het onderzochte gebied. Het is gebleken dat schaarste ook veranderlijk is. Sommige soorten werden vroeger niet geteld maar zijn ondertussen landelijk zeldzaam geworden, bijvoorbeeld Veldleeuwerik en Graspieper, deze zijn hoewel ze soms niet geteld zijn toch als schaarse soort ingedeeld. Anderen, bijvoorbeeld Tjiftjaf, werden vroeger in de duinstreek als schaars beschouwd en geteld, maar deze soort is tegenwoordig ingedeeld bij de meestal niet getelde, algemene soorten. In 2017 zijn als uitzondering op de regel alle vogelsoorten meegenomen in het onderzoek, ook de algemene soorten. De groep algemene soorten omvat 19 soorten:
Toelichting bij de dichtheidskaarten in Google Maps Onder is een fictieve dichtheidskaart gepresenteerd. Dit is een Heatmap waarbij in het centrum van de territoria en daar waar territoria overlappen, de kleuren feller en warmer worden weergegeven. Hierbij bepaalt de radius hoever de kleuren worden uitgesmeerd. Daarnaast kent de heatmap een waarde waarbij de maximum kleurintensiteit wordt bereikt. Beide variabelen zijn naar keuze instelbaar.
Bij ver inzomen wordt de heatmap uitgeschakeld (dit voorkomt vastlopen), maar de dichtheids-berekening is ook bij verder inzomen bruikbaar. Bedenk wel dat voor een redelijke dichtheidsbepaling men ongeveer tien vogels in beeld moet hebben, anders mag je geen decimaal meenemen. Bij elke combinatie van kleurstelling en radius bestaat een aparte legenda met eigen grenswaarden voor de kleuren blauw, groen, geel, oranje en rood. Het is ondoenlijk om dit voor elke combinatie uit te vogelen, maar wie een bepaalde dichtheid in aantal per 100 hectare wil weten, kan dit zelf opzoeken. De kaarten van verschillende soorten zijn onderling vergelijkbaar bij gelijke combinatie van kleur en radius. Ook de gebieden NHD en NPZK zijn onderling vergelijkbaar: als bij een bepaalde combinatie van kleurintensiteit en radius in het ene gebied bij de betreffende soort plekken rood oplichten en bij het andere niet, dan is het ene gebied beter dan het ander. De waarde van de radius kan realistisch ingesteld worden, bijvoorbeeld even groot als het doorsnee-territorium van een bepaalde soort (Sovon's fusieafstand). Dat is zinvol als men ver heeft ingezoomd, waarbij het dubbele van de doorsnee territoriumgrootte vaak een mooier beeld levert. Bij de kaart uitgezoomd tot een overzicht van het hele gebied, is de radius van de heatmap voor een goed kaartbeeld opgepept (soms tot 4000 meter). Bij inzoomen is het raadzaam die diameter te verkleinen voor een realistischer beeld, u kunt dan de kleuren via de kleurintensiteit bijstellen. Meer (techische) toelichting bij de heatmaps Google's Heatmap Layer stelt een waarde in waarbij de warmste en felste kleur van de kleurgradiënt wordt weergegeven. Deze maximum-waarde van de kleurgradiënt kan variëren van 0 tot 1. Bij Google's maximum-waarde "1" wordt de felste kleur weergegeven in het centrum van een territorium en daar waar voldoende territoria overlappen voor een gelijke dichtheid als die in het centrum van een territorium. Bij Google's maximum-waarde "0.1" moeten tien centra van territoria op elkaar vallen, of een gelijkwaardige hoeveelheid overlappingen, voordat het roodste rood wordt weergegeven. Een heatmap met als maximumwaarde voor de kleurstelling "1", toont een territorium als een veelkleurige cirkelvormige vlek, met de warmste en felste kleur in het centrum. Normaal denken we bij dichtheden aan cijfers die zijn omgerekend naar aantal per 100 hectare. Ingezoomd op een territorium geeft een heatmap als het ware de trefkans weer, waar is de vogel met de grootste kans aanwezig. Beter nog, hoe luid (in dB) klinkt de vogel, wanneer die in het centrum zit te zingen. De schaal die Google gebruikt is namelijk net als geluid logarithmisch. Hier is de kleurintensiteit voor het gebruikersgemak omgezet in iets dat zich voordoet als procentuele schaal. In het onderliggende javascript is het echter een slordige log-schaal. |
Het NP Zuid-Kennemerland Het NPZK is ontstaan uit een samenwerkingsverband van de terreinbeheerders NM, SBB, PWN , particuliere eigenaren, IVN, de gemeenten Zandvoort, Haarlem, Bloemendaal en Velsen en de provincie Noord-Holland. Het overlegorgaan richt zich op de bescherming en natuurontwikkeling van het duingebied... Lees verder Professioneel onderzoek De vogels zijn geteld door een team van beroepsvogelaars volgens de "territoriumkartering"... Lees verder Meer dan 100 soorten In de reeks van onderzoeken zijn totaal 115 soorten met de status "broedvogel" vastgesteld. Jaarlijks broeden ongeveer... Lees verder Belangrijk(st)e biotopen Welke biotopen zijn van belang en welke zijn het belangrijkst? Van plassen, moeras, pioniervegetaties, open duin, struweel, jong bos, bosranden, naaldbos, oud loofbos... Lees verder Interactieve dichtheidskaarten Voor deze website zijn interactieve kaarten in Google Maps ontwikkeld, waarbij de bezoeker zelf de legenda kan wijzigen, zodat hotspots en coldspots in de verspreiding... Lees verder Vergelijk met het NHD Noordelijk van het NPZK ligt het Noordhollands Duinreservaat (NHD). Dit gebied strekt zich uit van de terreinen van Tata Steel bij Wijk aan Zee tot de Schoorlse Duinen. Lees verder ![]() |
26-03-2018eco-on-site |