In het verleden hebben mensen op verschillende manieren in het duin huis gehouden en van sommige hebben we nu spijt. De zeereep moest beveiligd en verstuiving werd beschouwd als een gevaar voor het hele land. De natuurlijke dynamiek werd stilgelegd, stuifkuilen werden vastgelegd met Helm-aanplant.
Inmiddels zijn de inzichten veranderd, verstuiving is geen gevaar voor de zeewering en nu omarmen we de stuivende zeereep als de motor van een gezond duin. Door verstuiving gaan duinen wandelen en ontstaan natte valleien wanneer de wind stuifkuilen uitdiept tot het grondwaterniveau.
Dat grondwaterniveau was sterk gedaald door de drinkwaterwinning. In 2000 is PWN gestopt met het onttrekken van duinwater en overgeschakeld op rivierwater. Duinwater is nu een strategische voorraad, de natuur zal daarvan gaan profiteren.
Sinds 2005 werkt duinbeheerder PWN samen met het Hoogheemraadschap van Rijnland ook aan een herstel van het dynamische duinlandschap.
Op enkele plaatsen mogen stuifkuilen in de zeereep tegenwoordig vrij wandelen en wie weet krijgt het NHD een kleine kerf of meerdere mini-slufters.

Als eerste natuurherstelproject is de Wei van Brasser aangepakt. Dit was in 1993 nog een verruigd graslandperceel, maar met grote machines is het landschap er omgevormd tot een natte vallei met schrale vegetatie en plasjes. Daarna zijn andere oude ontginningen ongedaan gemaakt, met name door Duindoorn overwoekerde voormalige tuintjes. Deze tuintjes-valleien zijn ooit in gebruik geweest voor de teelt van aardappels, daarna verdroogd, verlaten en verruigd. De vegetatie en vermeste grond zijn afgevoerd en het landschap is omgevormd tot natuurlijk duin met natte valleien.
Stapsgewijs zijn in de wintermaanden dergelijke door de mens verruigde valleien aangepakt. De Wei van Brasser bleek al in 2000 een groot succes en daarna kwamen Diederik, Klein Doornen en Starrevlak. Zonder Wei van Brasser en Starrevlak was er nu geen sprake geweest van een hoopvolle start van een populatie Geoorde Fuut in het NHD. Na 2010 zijn nog enkele kleine valleien aan de lijst van herstelprojecten toegevoegd, De Limiet als laatste.


In de bossen is het beheer van de onnatuurlijke naaldbossen meest gericht op omvorming naar natuurlijker bos. In grote aaneengesloten boscomplexen is besloten tot grootschalige ingrepen om de monotonie te doorbreken. Hiervoor werd het Groene Zomen-plan bedacht en uitgevoerd. Er zijn stroken van 60-100 meter breed gekapt en deels ook afgegraven. Naar verwachting zal hier een mantelvegetatie ontstaan, met doornstruiken langs de bosrand en gevarieerd grasland in het midden. De grote grazers zullen het midden van de banen begrazen en de zoom in stand houden. Het Groene Zomen plan is ook gebruikt bij probleem-percelen waar de kroonlaag van dennen is afgestorven en opslag van eentonig Esdoorn-bos dreigde.


Voor de effecten van het Groene Zomen plan op de broedvogels moeten we wachten op de eerst volgende kartering, in 2012-2014 waren de groene zomen nog maar net aangelegd, de laatste kartering kwam te vroeg. Ook Boompieper was er toen nog niet blij mee, maar mogelijk wel als flora en insectenfauna zich hebben kunnen ontwikkelen.

Wind | Jacht | Rijpen van bossen | Vergrassing & Verruiging | Depositie dioxines | Verdroging & Vernatting

Predatie | Toerisme | Konijn | Begrazing | Natuurherstel | Overwinteringsomstandigheden | Klimaatverandering

1950-1980 | 1980-1990 | 1990-2000 | 2000-2010