Natuurherstel

In het verleden hebben mensen op verschillende manieren in het duin huis gehouden en van sommige hebben we nu spijt. De zeereep moest beveiligd en verstuiving werd beschouwd als een gevaar voor het hele land. De natuurlijke dynamiek werd stilgelegd, stuifkuilen werden vastgelegd met Helmaanplant.
Inmiddels zijn de inzichten veranderd, verstuiving is geen gevaar voor de zeewering en nu omarmen we de stuivende zeereep als de motor van een gezond duin. Door verstuiving gaan duinen wandelen en ontstaan natte valleien wanneer de wind stuifkuilen uitdiept tot het grondwaterniveau.
Dat grondwaterniveau was sterk gedaald door de drinkwaterwinning. In 2000 is PWN gestopt met het onttrekken van duinwater en overgeschakeld op rivierwater. Duinwater is nu een strategische voorraad, de natuur zal daarvan gaan profiteren.
Sinds 2005 werken duinbeheerders PWN en Natuurmonumenten samen met het Hoogheemraadschap van Rijnland ook aan een herstel van het dynamische duinlandschap.
Als eerste zijn enkele met struweel dichtgegroeide valleien bij Peperendel en de Bruidsnol aangepakt. Deze valleien zijn ooit in gebruik geweest voor de teelt van aardappels, daarna verdroogd, verlaten en verruigd. De vegetatie en vermeste grond zijn afgevoerd en het landschap is omgevormd tot natuurlijk duin met natte valleien.
Stapsgewijs zijn in de wintermaanden dergelijke door de mens verruigde valleien aangepakt. Zo werd in de winter 2011/12 natuurherstel gerealiseerd in 20 duinvalleien in het Kraansvlak, daarna kwam o.a. de Bokkedoorns en Klein Doornen aanbod.
Het Masterplan Vernatting Duinvalleien Zuid-Kennemerland werd 13 maart 2015 afgerond. Het arsenaal van natte duinvalleien in het NP Zuid Kennemerland is gegroeid van 3 naar 300 hectare.

Bovenstaande kaart geeft een overzicht van de beheermaatregelen. Helaas is deze kaart niet helemaal up-to-date en deels onvolledig, met name wat betreft het beheer van bossen. Klik op een vlak voor meer info (start-jaar van ingreep, beheervorm, natuurdoel).
De legenda van de kaart is gebaseerd op de beheervormen. Wit: aanleg kerf, aanleg stuifduin, aanleg stuifkuilen. Geel: afgraven bouwvoor, afgraven droog duin, afgraven droog duin en bouwvoor, afgraven duinvallei. Oranje: begrazing integraal. Rood: begrazing seizoen. Paars: maaien, maaien en onthouten, chopperen, onthouten. Overige kleuren: baggeren, ingrijpen visstand, kappen struweel, schonen en/of herprofileren, verwijderen invasieve exoten, en verwijderen naaldhout.
Het natuurdoel ter plaatse wordt gepresenteerd in een info-venster (klik hiervoor op de gewenste locatie). Gangbare natuurdoelen zijn: droog open duin, dynamisch duin, kalkarm duingrasland, natte duinvallei, natuurlijk duinbos, overpoedering met zand, poel of plas, recreatie, soortdoel wintergroen, soortdoel zwolse anjer, soortgroepdoel amfibie, structuurrijk duinlandschap, of zeedorpenvegetatie.


Begin 2013 werd project Noordwest Natuurkern opgeleverd. Vijf windsleuven in de zeereep met effect op vijf duinen: kalkrijk zand vanaf het strand wordt bij westenwind de duinen ingeblazen, waardoor meer variatie in flora en fauna kan ontstaan. Hier is het zeeduin weer de motor van de dynamiek, duinen zullen het achterland in wandelen, met natte valleien in hun kielzog.
Een ander wapenfeit van de beheerders zijn de natuurbruggen: Natuurbrug Duinpoort, Natuurbrug Zandpoort en Natuurbrug Zeepoort
Hiermee wordt de versnippering van het gebied aangepakt: flora en fauna kan zich weer verplaatsen en op lange termijn vergroot dit de biodiversiteit en overlevingskansen van soorten.
Een groot deel van deze maatregelen zijn pas afgerond na de laatste broedvogelkartering en in hoeverre de broedvogels hebben kunnen profiteren is nog onduidelijk.
Voor de Kleine Plevier waren de werkzaamheden een zegen, allemaal nieuw pioniershabitat, geschikt foerageergebied en broedbiotoop. Maar een paar jaar nadat de gele graafmachines zijn vertrokken verdwijnen meestal ook de kale plekken en moeten de gele ogen op zoek naar een nieuwe afgraving.
Als het goed gaat ontstaat in de Noordwest Natuurkern, door de zeewind en water, op een natuurlijke manier geschikt pioniershabitat.



Wind | Jacht | Rijpen van bossen | Vergrassing & Verruiging | Depositie dioxines | Verdroging & Vernatting
Predatie | Toerisme | Konijn | Begrazing | Natuurherstel | Overwinteringsomstandigheden | Klimaatverandering

1950-1980 | 1980-1990 | 1990-2000 | 2000-2010


Het NP Zuid-Kennemerland
Het NPZK is ontstaan uit een samenwerkingsverband van de terreinbeheerders NM, SBB, PWN , particuliere eigenaren, IVN, de gemeenten Zandvoort, Haarlem, Bloemendaal en Velsen en de provincie Noord-Holland. Het overlegorgaan richt zich op de bescherming en natuurontwikkeling van het duingebied... Lees verder


Professioneel onderzoek
De vogels zijn geteld door een team van beroepsvogelaars volgens de "territoriumkartering"... Lees verder


Meer dan 100 soorten
In de reeks van onderzoeken zijn totaal 115 soorten met de status "broedvogel" vastgesteld. Jaarlijks broeden ongeveer... Lees verder


Belangrijk(st)e biotopen
Welke biotopen zijn van belang en welke zijn het belangrijkst? Van plassen, moeras, pioniervegetaties, open duin, struweel, jong bos, bosranden, naaldbos, oud loofbos... Lees verder


Interactieve dichtheidskaarten
Voor deze website zijn interactieve kaarten in Google Maps ontwikkeld, waarbij de bezoeker zelf de legenda kan wijzigen, zodat hotspots en coldspots in de verspreiding... Lees verder


Vergelijk met het NHD
Noordelijk van het NPZK ligt het Noordhollands Duinreservaat (NHD). Dit gebied strekt zich uit van de terreinen van Tata Steel bij Wijk aan Zee tot de Schoorlse Duinen. Lees verder

28-03-2018
eco-on-site