Kievit Vanellus vanellus is ingedeeld bij de schaarse soorten.
Kieviten zijn van oorsprong steppenbewoners, die zich goed aan onze akkers en graslanden hebben aangepast. Buiten het boerenland broedt de soort ook langs rivieren en grote, deels of geheel droogvallende plassen met strandjes.
De soort heeft lange tijd kunnen profiteren van de vooruitgang bij het boerenbedrijf, bemesting en (beperkte) daling van de grondwaterstand was voor het voedselaanbod van de Kieviten eigenlijk gunstig. Helaas gaan de ontwikkelingen ook sneller,door verlaagde grondwaterstanden kunnen zware machines vroeger in het voorjaar het land op, er worden meer snedes gras geoogst per seizoen en een akkerperceel of weiland wordt zelden een maand niet bewerkt.
De vogels hebben zich aangepast en de start van de eileg vervroegd, maar kunnen de lengte van de broedduur niet verkorten. Voor de ontwikkeling van ei tot een kuiken dat op dag één al kan lopen als een Kievit, zijn 28 dagen nodig. Nu komen ze in de knel omdat landbewerkingen elkaar steeds sneller opvolgen, een legsel maakt zonder beschermingsmaatregelen amper nog een kans.
Als legsels mislukken beginnen Kieviten vrolijk aan een vervolglegsel, tot ongeveer half mei blijven ze het proberen, daarna is het seizoen te kort. Omdat al die verplaatsingen tot dubbeltellingen zouden kunnen leiden, hanteren vogeltellers richtlijnen: na half april kunnen vogels het elders ook al geprobeerd hebben, na die datum mogen territoria niet meegeteld worden.
In maart en begin april zijn de duinen nog kaal, er is dan voor Kieviten nog weinig te eten, eerst moeten er insecten in het gras en de struikjes komen voordat die op het zand kunnen waaien als potentiële prooi. De meeste Kieviten verschijnen daarom laat in de duinen, pas als de vegetatie groeit en bloeit. Meestal lukt het wel om een nest te vinden of aanwijzingen daarvoor, die broedgevallen worden vervolgens wel geteld, ook al is het aannemelijk dat die paartjes hetzelfde jaar ook al geteld zijn ergens in de polders.
In de duinen van het NHD broedden in de jaren tachtig nog ongeveer 100 paartjes, daarna halveerde dit aantal. Deze afname valt samen met verder gaande verdroging, verruiging en verstruiking, de opkomst van de Vos en het daardoor mogelijk gestegen nestverlies, en de komst van Havik die soms een vogel weten te vangen. Verder ging het bolwerk Kieftenvlak verloren, dit infiltratiegebied werd niet meer gemaald en tussen de panden was struweel opgeslagen, waarmee het ruime uitzicht verdwenen was.
In voorjaren met regelmatig veel regen is het aantal hoger, in het natte voorjaar van 2007 haalde het NHD weer ruim tachtig paar. Toen de duinen nog niet verdroogd waren door de waterwinning, in de jaren zestig, broedden in de duinen van Egmond 110 paartjes volgens Verkerk (1968). In 1988 bedroeg het aantal daar 105, mogelijk was 1988 ook een relatief nat voorjaar.
In het NPZK valt in de drie karteringen geen trend te ontdekken, na de eerste kartering ligt het aantal waarschijnlijk wat hoger dankzij de uitgevoerde natuurherstelprojecten waarbij (tijdelijk) geschikt habitat is ontstaan.
De landelijke trend is continu in mineur geweest, waarbij opvalt dat winterdipjes in de BMP-index ontbreken, de vorstvluchten weet de soort kennelijk steeds tijdig te plannen. Door de toekomstige vernatting van beide duingebieden valt mogelijk een kleine toename van het aantal Kieviten te verwachten, zeker als door verstuiving pioniersvegetaties blijven bestaan, maar veel optimisme lijkt ongepast. Het lijkt namelijk waarschijnlijk dat de duinpopulatie gevoed wordt door vogels van het boerenland en niet door in het duin geboren kuikens, ook al komt er wel af en toe wat groot. Als de situatie in het boerenland verder verslechterd, wordt de kans op duin-kieviten ook kleiner.