<-Merel Zanglijster Turdus philomelos Grote Lijster->

2016-2017

2010-2011

2003-2004

1996-1999
n=324 n=158 n=217 n=173
Dichtheid
kleur: radius:  
De dichtheidskaart is instelbaar (meer info).

Territoria   
   2016-17:   

Toelichting

Onder de kaarten staan aantal (n), aantal per 100 hectare(n/100ha) en oppervlakte (ha).

Deze soort in het Noordhollands Duinreservaat:


n:
?
n/100ha:
?
ha:
?
n:
?
n/100ha:
?
ha:
?
n:
?
n/100ha:
?
ha:
?
n:
?
n/100ha:
?
ha:
?
Nederlandse trend: SOVON BMP-index Opmerkingen

Zanglijster Turdus philomelos is ingedeeld bij de algemene soorten.
Deze algemene soort komt voor in allerlei bossen, met de hoogste dichtheden in vochtig jong bos op voedselrijke grond. Slakken vormen een belangrijk onderdeel van het menu, zowel naaktslakken als huisjesslakken.
Na de start van het BMP leek de soort sterk te zijn afgenomen, vermoedelijk door de Elfstedenwinters. Bij de eerste karteringen van het NHD (1982 en 1988) was de soort echter nog als te algemeen om te tellen afgedaan. In 1993 werd besloten om de soort ondanks de verwachtte grote administratieve lasten, wel te karteren.
Maar 1993 zou bijzonder droog uitvallen en dat jaar vond je in het duin wel de huisjes van slakken, maar geen bewoonde huisjes.
Na de extreem droge zomer van 1993 was de soort opnieuw in aantal gedaald en ze was toen weer kandidaat voor de Rode Lijst. Gelukkig voor de Zanglijster was het droge jaar 1993 een uitzondering, de aantallen zijn sindsdien hersteld (in het NHD van 62 in 1993 naar 234 in 2000) en de BMP-index toont zelfs een groei. Daarom werd besloten om de soort in 2007 weer te laten vallen.
Bij de laatste kartering is de soort op verzoek van de beheerders toch weer opgenomen in de te tellen soorten. De soort is namelijk opgenomen in de lijst met kensoorten van door het ministerie bekrachtigde natuurdoeltypen. Het kan wel zijn dat daar eigenlijk Turdus pilarus bedoeld werd, maar sindsdien noteren de karteerders braaf elke zingende T. philomelos.
In het NPZK is de soort bij alle drie de karteringen geteld. Daar toont de laatste kartering een lager aantal dan in 2003-04. Dit heeft mogelijk te maken met de vrij strenge winter van 2010-2011. De broedseizoenen van 2003 en 2004 volgden op milde winters. De BMP-index vertoond ook een winterdip na 2010-2011.

Zanglijster lijkt een eenvoudig te tellen soort, maar dat is niet zo, niet bij grootschalige karteringen. Er zijn vroeg broedende paartjes, die al in maart broeden, als nog veel vogels doortrekken. Deze vroege broeders zullen deels buiten de resultaten vallen, maar dat is het ergste niet. Het grote gevaar schuilt in een ondertelling later in het seizoen. In Nederland valt het hoogtepunt van het broedseizoen van Zanglijsters pas midden juni, de tijd van een nieuwe generatie slakken. Maar zingen na de kortste nacht, dat doen zelfs de vlijtigste Zanglijsters niet of nauwelijks meer, daardoor ontstaan problemen bij grootschalig veldwerk. Wie tussen 15 en 21 juni tijdens mooi weer een uur voor zonsopkomst een rondje kan lopen, heeft opeens meerdere nieuwe, extra Zanglijsters. Alle veld- en noteerwerk van het hele seizoen wordt overbodig en blijkt onvolledig als tijdens de piekperiode een gebiedje goed geteld kon. Vlakdekkend lukt dat niet met enkele mensen.

↑ 26/1/2016 ↑

↓ 25/2/2018 ↓

In het NPZK blijkt het aantal Zanglijsters te zijn verdubbeld tussen 2011 en 2017: van 158 naar 324.
Hierbij kunnen methodologische perikelen over de schouder gegooid, de soort was in het NPZK schaars in 2011 en is nu weer talrijk. De BMP-index is recent ook weer piekend, mede dankzij het uitblijven van strenge winters.
Tegelijk wordt het aantal Zanglijster mede bepaalt door het uitblijven van droge zomers: 1993 was wat betreft droogte een rampjaar (geen huisjesslakken!), mogelijk waren 2010 en 2011 ook relatief droog. Het zou mooi zijn als de neerslag- en verdampingsgegevens van de lysimeters eens naast de tijdreeks van de Zanglijster gelegd kon worden: welke zomers waren droog en waren de aantallen van Zanglijster daarna laag?

Zie ook Jong bos
Zie ook Bosranden
Zie ook Oud bos

Links Zanglijster © Bart Veenstra

  • Naar de website van SOVON: info over verspreiding en trend in Nederland

  • Naar de website van Vogelbescherming: achtergrondinfo bij deze soort

  • Naar website van BTO: info over de engelse trend

  • Naar website van EBCC: info over de europese trend

  • Naar NPZK1999-2011: broedvogelonderzoek van het NPZK in 1999, 2004 en 2011, presentatie met GIS-kaarten, gepubliceerd in 2011

  • Naar NPZK1999-2004: broedvogelonderzoek van het NPZK in 1999 en 2004, presentatie met GIS-kaarten, gepubliceerd in 2004

  • Naar NHD: overzicht van de veranderingen in de broedvogelpopulaties van het Noordhollands Duinreservaat in de periode 1982-2014, uitgebreide presentatie met Google Maps van de dichtheden, gepubliceerd in januari 2016

03-22-2018
eco-on-site
<- ->