Paapje Saxicola rubetra staat op de Rode Lijst (met als motief voor opname "Bedreigd").
In de jaren tachtig waren Paapjes nog algemeen, maar vanaf 1990 zette een sterke daling in. Dit was internationaal en is later in verband gebracht met droogte in de overwinteringsgebieden in de Sahel. Voor het eerst werd in het BMP-onderzoek van een groep Afrika-migranten een afname vastgesteld, daarvoor had het BMP zelden gelijke trends binnen een groep soorten blootgelegd, behalve de wintergevoeligheid van onze standvogels.
Behalve Paapje bleken begin jaren negentig ook Grasmus en Braamsluiper zwaar getroffen door de Sahel-droogte. Grasmus heeft zich daarna goed herstelt, maar onze Paapjes hebben van verbeterde overwinteringsomstandigheden weinig kunnen profiteren.
Is het duin minder geschikt geworden?
In de duinen broedde deze soort voornamelijk in Duinroosstruweel. In de jaren tachtig was het Duinroosje toegenomen, plaatselijk was het Duinroosje volledig dominant, valleien en hellingen waren dichtgegroeid met een stekelig rietveld van vrolijk bloeiende roosjes. Ook in 1993 waren er nog veel locaties met dergelijk Duinroosstruweel van ongeveer een meter hoog, het was alleen te droog. In 2000 was Duinroosje minder dominant, vaker in een liggende groeivorm en op nog maar een paar plaatsen in het zeeduin groeide het Duinroosje in struikvorm. Het kan gesteld dat de grote bloeiperiode van het Duinroosje al afgelopen was voor de intrede van begrazing (=vanaf 2000).
In het NHD is de soort die in de jaren tachtig het zeeduin domineerde, tegenwoordig te karakteriseren als "uitgestorven", zonder veel perspectief. Ook in het NZPK was het Paapje in de jaren voor 2000 waarschijnlijk veel talrijker en in het NPZK werd in 1999 nog maar een kleine restpopulaties vastgesteld. Landelijk doet de soort het nog wel goed in hooilanden met Veldzuring, maar in op het eerste oog vergelijkbaar grasland aan de binnenduinrand kwam de soort in de duinstreek vroeger niet voor. Toch lijkt hooiland voorlopig de beste kans op hervestiging te bieden, want door de huidige begrazing zal het Duinroosje niet meer tot struikjes uitgroeien. En zo het Duinroosje toch mocht terug komen dan zullen de Paapjes het duin bezet aantreffen, het zit er eind maart al vol met Blauwborstjes. Wie de kaart van het Paapje in 1982 bekijkt, zal daarin waarschijnlijk de huidige verspreiding van Blauwborst herkennen.
Dit roept de vraag op: Heeft de Blauwborst het Paapje verdrongen? Waarschijnlijk niet, het lijkt er meer op dat Blauwborst de leeg gevallen plekken heeft ingevuld nadat die jaren eerder al door Paapjes waren verlaten. Schermutselingen tussen Blauwborst en Paapje kwamen ook niet voor omdat ze niet overlapten, toen er nog Paapjes waren, zaten de Blauwborstjes nog in de moerassige delen (infiltratiegebieden) en nog niet in duindoorn- of dauwbraamlandschap.
Opmerkelijk is dat in zowel het NZPK als het NHD de laatste broedparen geclusterd voorkwamen.
Zouden dat nou echt de enige locaties met perfect habitat geweest zijn, of is sociaal contact (sex) toch belangrijker?

Soorten met een korte levensverwachting (de meeste kleine vogels) hebben immers zelden kans op meer dan één broedseizoen, wil dat vruchtbaar zijn, dan doet een vrouwtje er beter aan als ze de kans op bevruchte eieren vergroot en daarom is overspel eerder regel dan uitzondering. Als er nog maar een handje vol vogels van een soort bestaat, zullen die in een regio met veel geschikt biotoop daarom op een kluitje kruipen. Dit lijkt ook op te gaan voor Tapuit.

Zie ook Veen en Heide
Zie ook Graslanden
Zie ook Struikgewas
Zie ook verspreiding van alle soorten van de Rode Lijst