<-Zwarte Kraai Spreeuw Sturnus vulgaris Huismus->

2014

2007

2000

1993

1988

1982
n:
?
n/km:
?
n:
?
n/km:
?
n:
?
n/km:
?
n:
?
n/km:
?
n:
?
n/km:
?
n:
?
n/km:
?
Dichtheid
kleur: radius:  
De dichtheidskaart is instelbaar, meer info.

Territoria   
     2014:      2007:      2000:     
     1993:      1988:      1982:     

Toelichting

Boven de kaarten staan aantal (n) en aantal per vierkante kilometer (n/km).

Deze soort in het NP Zuid-Kennemerland:




Nederlandse trend: SOVON BMP-index Opmerkingen

Spreeuw Sturnus vulgaris is ingedeeld bij de algemene soorten.
Deze algemene vogel zal iedereen kennen, om het mooie verenpakje, om de zang met meesterlijke imitaties, om het brutale gedrag op de voedertafel, altijd druk en altijd vrolijk.
De Spreeuw zoekt zijn voedsel vooral in graslanden. Die moeten niet te sterk verdroogd zijn, want dan kan de soort niet bij de wormpjes, emelten en andere insecten. De graslanden moeten ook niet te ver van het nest liggen, dan kan het niet uit om met elke emelt heen en weer te vliegen Tegenwoordig worden de meeste Spreeuwen geboren onder dakpannen en in schoorstenen, in natuurgebieden broedt de soort vrijwel uitsluitend in oude holen van Grote Bonte Specht.
In de duinstreek zijn geschikte boomholten zeldzaam en meest beperkt tot de binnenduinrand, maar in het middenduin zijn er in bosjes met abelen lokaal ook veel oude grote bonte-nesten. De meeste Spreeuwen broeden in het NHD inderdaad langs de binnenduinrand, daar is relatief veel nestgelegenheid en de vogels kunnen in nabij gelegen polders foerageren. In het NHD is de verspreiding daarom beperkt tot de binnenduinrand ten noorden van Bakkum, zuidelijk is het landschap sterk verstedelijkt en de in de polders foeragerende Spreeuwen broeden er in de stad.
Pas in 2000 is gestart met het tellen van deze soort, daarvoor was ze te algemeen. Hierbij moet ook bedacht worden dat de bollenteelt in de loop van jaren veel grasland heeft verdrongen. Ook in 1993 werd de soort niet geteld, toen broedden nog veel Spreeuwen in bosjes het middenduin. Toen foerageerden de plaatselijke broedvogels ook veel vlakbij huis, in de duingraslanden.
In 1996 werden in het Kraansvlak (NPZK) nog zestien nesten gevonden (Veenstra 1996), ook die vogels foerageerden vlakbij, meest in het Kraansvlak of het Wurmenveld. Bij de kartering van het gehele NPZK is toen besloten de soort weg te laten. Bij de latere karteringen was de soort grotendeels verdwenen uit het middenduin, terwijl de soort hier langs de binnenduinrand juist vrijwel ontbreekt. Aan de binnenduinrand van het NPZK grenzen lommerrijke villawijken, geen polders. De grasveldjes van de grote tuinen zijn natuurlijk wel interessant, maar die Spreeuwen kiezen niet voor een armetierig boomholletje in de verderop gelegen natuur.
Zonder de getallen goed in beeld te hebben kan gesteld dat de Spreeuw vrij plotseling het middenduin heeft verlaten, mogelijk in reactie op de vermossing, vergrassing en verdroging. Meestal loopt het NPZK voorop in de ontwikkelingen, maar de exodus van de Spreeuw uit het middenduin lijkt in beide gebieden eind jaren negentig te hebben plaatsgevonden.
Bij de laatste NPZK-kartering werd een kleine opleving van het aantal Spreeuwen in het middenduin vastgesteld en in het NHD nam de soort ook iets toe. Mogelijk worden de duingraslanden door begrazing en vernatting weer geschikt.
De landelijke trend toont een groot verval tussen 1990 en 2000, met daarna een stabieler verloop. De recente groei lijkt dus een duin-eigen ontwikkeling te zijn. De oorzaak van de landelijke afname wordt geweten aan veranderingen in het landelijk gebied, waar vochtige en niet vermestte graslanden zeldzaam zijn geworden.
Ondanks de ongunstige ontwikkelingen in het landelijk gebied zijn er dus positieve ontwikkelingen in de duinen van Kennemerland. We hoeven voorlopig niet te somberen over de toekomst van de Spreeuw, dat past ook niet bij de soort.

Zie ook Oud bos
Zie ook Urbaan gebied

Europse trend: EBCC-index
Links Spreeuw (© Bart Veenstra)

  • Naar de website van SOVON: info over verspreiding en trend in Nederland

  • Naar de website van Vogelbescherming: achtergrondinfo bij deze soort

  • Naar website van BTO: info over de engelse trend

  • Naar website van EBCC: info over de europese trend

  • Naar de website van MINEZ: "Beschermde natuur in Nederland: soorten en gebieden in wetgeving en beleid", info over de wettelijke status van deze soort

  • Naar NHD-noord: details verspreiding NHD-noord in 2014, presentatie met GIS-kaarten, gepubliceerd in 2014

  • Naar NHD-midden: details verspreiding NHD-midden in 2013, presentatie met GIS-kaarten, gepubliceerd in 2013

  • Naar NHD-zuid: details verspreiding NHD-zuid in 2012, presentatie met GIS-kaarten, gepubliceerd in 2012

  • Naar NHD1982-2007: overzicht van de veranderingen in de broedvogelpopulaties van het Noordhollands Duinreservaat in de periode 1982-2007, presentatie met GIS-kaarten, gepubliceerd in 2008

  • Naar NPZK 1996-2011: overzicht van de veranderingen in de broedvogelpopulaties van het Nationaal Park Zuid-Kennemerland 1996-2011, uitgebreide presentatie met dichtheden in Google Maps, gepubliceerd in januari 2016

16-12-2015
eco-on-site
<- ->