<-Witte Kwikstaart Heggemus Prunella modularis Nachtegaal->

2014

2007

2000

1993

1988

1982
n:
?
n/km:
?
n:
?
n/km:
?
n:
?
n/km:
?
n:
?
n/km:
?
n:
?
n/km:
?
n:
?
n/km:
?
Dichtheid
kleur: radius:  
De dichtheidskaart is instelbaar, meer info.

Territoria   
     2014:      2007:      2000:     
     1993:      1988:      1982:     

Toelichting

Boven de kaarten staan aantal (n) en aantal per vierkante kilometer (n/km).

Deze soort in het NP Zuid-Kennemerland:




Nederlandse trend: SOVON BMP-index Opmerkingen

Heggemus Prunella modularis is ingedeeld bij de algemene soorten.
Gedragsbiologen die dit kleine vogeltje uitvoerig hebben bestudeerd, kwamen met verrassende nieuwe inzichten omtrent het gezinsleven van deze soort. Een groot deel van de Heggemussen leven niet als paartjes, er zijn ook veel trio's en kwartetten, met soms meer mannetjes en soms meer vrouwtjes.
Met die kennis wordt het tellen van Heggemussen moeilijker. We nemen aan dat van een "woongroep" nooit meer dan één vogel tegelijk zingt en dat dan van de buur-commune ook maar één vogel antwoord. Met die aannames kan de soort verder normaal gekarteerd.
In het NPZK is deze algemene vogel nooit geteld, in het NHD werd de soort voor het eerst geteld in 1993. Toen zijn alleen uitsluitende zangwaarnemingen gebruikt, losse waarnemingen zijn altijd gemarkeerd als "mogelijk afkomstig van een vogel die zo net nog elders zat te zingen". Dat was te streng: als de Nachtegalen gearriveerd zijn, zingen de meeste Heggemussen minder en zijn ze meer visueel aanwezig: in een topje zittend wachtend op een moment nachtegalen-stilte waarin ze een liedje kunnen brengen. Dat zijn vogels met territoriale dienst, die moeten wel als uitsluitend geteld worden, ook al hoor je ze nooit gelijktijdig met de buren. Verder was 1993 een extreem droog jaar waardoor het broedsuces van veel vogels laag is geweest, met als gevolg een lagere trefkans. Het eerste aantal broedparen, 384, zal een onderschatting zijn geweest.
In 2000, een relatief nat jaar, bleek het aantal veel hoger te liggen, wel 812. Voor een deel kan dit samenhangen met de versoepelde methode, vogels die in een topje zitten en wel willen zingen maar dat door de nachtegalen-terreur niet kunnen, zijn als zangers meegeteld.
Voor het overgrote deel valt de toename te verklaren met de verstruiking, door de verruiging is meer geschikt biotoop ontstaan.
Als de aantals-stijging na 1993 reëel is, dan is dit een gebieds-eigen ontwikkeling (verstruiking), de BMP-index is vrijwel constant geweest met maar kleine winterdipjes.
Bij de laatste twee karteringen was het aantal iets lager, in beide jaren ongeveer 730. Hoewel door begrazing een afname van struweel heeft plaatsgevonden na 2007, is het aantal toch constant gebleven.
De begrazing lijkt daarom toch niet van grote invloed? Andere struweelvogels zoals Nachtegaal en Grasmus zijn recent zelfs toegenomen, waarbij een verbetering van de overwinteringsomstandigheden voor deze soorten kan meespelen.
Heggemus is van de groep struweelvogels de enige in Europa overwinterende soort en het is jammer dat we de soort niet kunnen gebruiken als een betrouwbare indicator voor de maat van verstruiking, nu de indicatiewaarde van de Afrika-migranten aan waarde heeft ingeboet.

Zie ook Struikgewas

Europse trend: EBCC-index
Links Heggemus (© Bart Veenstra)

  • Naar de website van SOVON: info over verspreiding en trend in Nederland

  • Naar website van BTO: info over de engelse trend

  • Naar website van EBCC: info over de europese trend

  • Naar de website van MINEZ: "Beschermde natuur in Nederland: soorten en gebieden in wetgeving en beleid", info over de wettelijke status van deze soort

  • Naar NHD-noord: details verspreiding NHD-noord in 2014, presentatie met GIS-kaarten, gepubliceerd in 2014

  • Naar NHD-midden: details verspreiding NHD-midden in 2013, presentatie met GIS-kaarten, gepubliceerd in 2013

  • Naar NHD-zuid: details verspreiding NHD-zuid in 2012, presentatie met GIS-kaarten, gepubliceerd in 2012

  • Naar NHD1982-2007: overzicht van de veranderingen in de broedvogelpopulaties van het Noordhollands Duinreservaat in de periode 1982-2007, presentatie met GIS-kaarten, gepubliceerd in 2008

Nestje
05-07-2015
eco-on-site
<- ->